زردی نوزاد یا یرقان نوزادی یک وضعیت شایع است که در بسیاری از نوزادان تازه متولد شده رخ میدهد. این وضعیت به دلیل افزایش سطح بیلیروبین در خون نوزاد به وجود میآید. بیلیروبین یک رنگدانه زرد رنگ است که از تجزیه هموگلوبین در گلبولهای قرمز تولید میشود.
علت ها و نحوه ی درمان زردی نوزاد
در ادامه با برخی از علت های زردی نوزاد و نحوه ی درمان آن میپردازیم :
علل زردی نوزاد
- زردی فیزیولوژیک: این نوع زردی معمولاً در دو یا سه روز اول پس از تولد ظاهر میشود و به طور طبیعی بدون نیاز به درمان خاصی در طی یک یا دو هفته کاهش مییابد.
- زردی ناشی از شیردهی: ممکن است به دلیل ناکافی بودن تغذیه نوزاد با شیر مادر یا کم بودن حجم شیر مادر رخ دهد.
- زردی ناشی از ناسازگاری گروه خونی: اگر گروه خونی مادر و نوزاد ناسازگار باشد، ممکن است بیلیروبین به سرعت در خون نوزاد افزایش یابد.
- زردی ناشی از مشکلات کبدی: مشکلات مادرزادی کبدی یا انسداد مجاری صفراوی ممکن است باعث زردی شوند.
- زردی ناشی از عفونت: برخی از عفونتها نیز میتوانند منجر به افزایش سطح بیلیروبین در نوزاد شوند.
علائم زردی نوزاد
- زردی پوست و چشمها (از صورت شروع و به سمت پایین بدن پیش میرود)
- خوابآلودگی بیش از حد
- ضعف در تغذیه
- ادرار تیره و مدفوع رنگ پریده
روشهای تشخیص
- معاینه بالینی: پزشک با نگاه کردن به پوست و چشمهای نوزاد میتواند زردی را تشخیص دهد.
- آزمایش خون: برای اندازهگیری سطح بیلیروبین در خون.
- آزمایشهای دیگر: در صورت نیاز، آزمایشهای بیشتری برای شناسایی علت زردی انجام میشود.
روشهای درمان زردی نوزاد
- فتوتراپی (نوردرمانی): روش استفاده از دستگاه زردی نوزاد با استفاده از نورهای ویژه (معمولاً نور آبی) برای کمک به تجزیه بیلیروبین در پوست نوزاد و تسریع دفع آن از بدن است.
- افزایش تغذیه: افزایش دفعات شیردهی میتواند به دفع بیلیروبین از طریق مدفوع کمک کند.
- تبادل خون (اکسچنج ترانسفیوژن): در موارد شدید، ممکن است نیاز به تعویض خون نوزاد باشد تا سطح بیلیروبین کاهش یابد.
- مصرف مکملهای شیر مادر: در صورت ناکافی بودن شیر مادر، استفاده از مکملهای غذایی میتواند مفید باشد.
- داروها: در برخی موارد خاص، داروهایی مانند ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG) ممکن است تجویز شود.
نکته : برای اطلاعات بیشتر درباره زردی نوزاد و نحوه ی درمان آن با فتوتراپی میتوانید مقاله نحوه ی استفاده از دستگاه زردی نوزاد را مطالعه فرمایید.
پیشگیری و مراقبتهای خانگی
- شیردهی مکرر: شیردهی منظم به نوزاد میتواند به دفع بیلیروبین کمک کند.
- نور خورشید: قرار دادن نوزاد در معرض نور ملایم خورشید (تحت نظر پزشک) میتواند به کاهش زردی کمک کند.
- پیگیری وضعیت نوزاد: والدین باید به تغییرات رنگ پوست و چشمهای نوزاد توجه کنند و در صورت مشاهده زردی شدید به پزشک مراجعه کنند.
نتیجهگیری
زردی نوزاد یک وضعیت شایع است که معمولاً با درمانهای ساده و مراقبتهای مناسب قابل کنترل است. در صورتی که زردی نوزاد شدید باشد یا به سرعت بهبود نیابد، نیاز به مداخله پزشکی و درمانهای تخصصیتر وجود دارد.